„Kobieta bez skazy” wywołała niegdyś wielki skandal. We Lwowie gorszącej „komedii erotycznej” nie wpuszczono na scenę, matki-Polki z Kielc złożyły kilkadziesiąt podpisów pod listem protestacyjnym, przeciwstawiając się zamiarowi wystawienia jej w miejscowym teatrze.
Premierę w warszawskim Teatrze Rozmaitości w 1912 r. skwitowały krytyczne recenzje i zjadliwe teksty w pismach satyrycznych, choć sztuka była grana w znakomitej obsadzie, z młodym Juliuszem Osterwą w roli Kaswina, a „zeskandalizowana orgiami w salonie nieskazitelnej pani Reny” publiczność tłumnie odwiedzała teatr, który dał aż 70 przedstawień. Gabriela Zapolska (1857–1921) bezskutecznie występowała w obronie swojej „Kobiety bez skazy”. Potem sztukę przerobiła na powieść, ale i ona nie odniosła sukcesu – podobnie jak pierwowzór teatralny uznano ją za dzieło niezbyt wysokich lotów.

W telewizyjnej inscenizacji komedii Zapolskiej dokonano znacznych skrótów. Tekst okrojony z gadulstwa, moralizowania, filozofowania na temat pruderii i podwójnej moralności zabrzmiał zaskakująco współcześnie. Rozwijając za autorką intrygę romansową, reżyser położył nacisk na psychologię postaci. Zabiegi dwóch kobiet wokół tego samego mężczyzny są nie tylko grą towarzyską, lecz przede wszystkim rozgrywką psychologiczną.

W półmrokach stylowego salonu pani Reny zbiera się śmietanka towarzyska. Pani domu czyni pewne nadzieje znanemu uwodzicielowi Halskiemu, na którego ma chrapkę także jej owdowiała kuzynka Fila. Rena przyciąga i odpycha „małego” Kaswina, zakochanego w niej do szaleństwa, kokietuje lokaja Michała, przystojnego dwudziestolatka, bo to wszystko są „zabawy bez konsekwencji”. Zazdrosna o względy profesora Halskiego Fila z całą bezwzględnością przypomina kuzynce, że nigdy nie była w ramionach prawdziwego mężczyzny – wyszła za mąż bardzo młodo za bardzo bogatego starca, który dawno stał się niepoczytalny, a teraz dogorywa w sanatorium. Rena zdaje sobie sprawę, że nigdy nie odbyła wycieczki w krainę zmysłów. Jest gotowa zostać kochanką Halskiego.

Pan Henryk, kolekcjoner damskich szpilek do włosów oraz ich właścicielek, waha się jednak, czy właśnie tej kobiecie może ofiarować jedynie rutynę. Wzgardzona Rena oddaje się oszalałemu ze szczęścia osiemnastolatkowi. Tymczasem z sanatorium nadchodzi wieść o śmierci męża. Wdowa może więc zaręczyć się z profesorem Halskim. Jednak Fila zadba o to, by dwaj panowie stanęli oko w oko – „ten z dzisiejszej nocy i ten z dzisiejszego ranka”.

Autor: Gabriela Zapolska
Reżyseria: Wojciech Nowak
Scenografia: Andrzej Przedworski
Kostiumy: Elżbieta Radke
Zdjęcia: Bogdan Stachurski